اثر محلول پاشی با جیبرلیک اسید بر خصوصیات کمی و کیفی نارنگی رقم انشو

سابقه و هدف: مرکبات از مهم‌ترین محصولات باغی در جهان به شمار می‌آیند که هم به صورت تازه خوری و هم آب میوه برای سلامتی مصرف کننده مفید می‌باشند. با توجه به مضرات استفاده از سموم شیمیایی برای انسان و محیط‌زیست، دستاوردهای جدید در استفاده از موادی که اثرات سوء و زیان‌آور برای انسان و محیط را به همراه نداشته باشند، حائز اهمیت می‌باشد. استفاده از ترکیبات طبیعی مانند جیبرلین‌ها می‌تواند در فرمولاسیون تجاری در مراحل رشد سریع میوه، قبل از برداشت و پس از برداشت مورد استفاده قرار گیرد که عکس العمل‌های اقتصادی را در پی دارد. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثر جیبرلیک اسید بر خصوصیات کمی و کیفی میوه نارنگی انشو میان‌رس و دستیابی به بهترین زمان محلول پاشی، انجام شد. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی اثر جیبرلیک اسید بر خصوصیات کمی و کیفی میوه نارنگی انشو میان‌رس آزمایشی در سال 1394- 1395 با دو عامل جیبرلیک اسید در 5 سطح (0، 10، 30، 50 و 70 میلی‌گرم در لیتر) در سه زمان (60، 45 و 30 روز قبل از برداشت) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با 3 تکرار انجام شد. در پایان آزمایش، صفات مورفولوژیک، کمی و کیفی میوه و خسارت مگس مدیترانه‌ای، مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد با اعمال تیمار جیبرلیک اسید و افزایش غلظت آن در تمامی زمان‌های مطالعه شده، وزن تک میوه، عملکرد در هر درخت و عملکرد در هر هکتار، به طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش یافت ولی بیشترین میزان افزایش با تیمار جیبرلیک اسید 70 میلی‌گرم در لیتر محلول‌پاشی شده در 60 روز قبل از برداشت، مشاهده شد. همچنین درصد ریزش میوه‌ها در قبل از برداشت، درصد خسارت مگس مدیترانه‌ای در تمامی تیمارهای اعمال شده به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد کاهش یافت. تیمار جیبرلیک اسید با غلظت-های 30، 50 و 70 میلی‌گرم در لیتر زمان رسیدن میوه را به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد به تاخیر انداخت. نتیجه گیری: در مجموع، تیمار جیبرلیک اسید توانست کمیت و کیفیت میوه را به‌طور معنی‌داری افزایش دهد. در بین زمان‌های مطالعه شده، زمان 60 روز قبل از برداشت به عنوان بهترین زمان انتخاب شد. هر چند با افزایش غلظت جیبرلیک اسید تا تیمار 70 میلی‌گرم در لیتر، درآمد ناخالص باغدار به ازای فروش کل محصول و درآمد ناخالص باغدار به ازای افزایش عملکرد نسبت به شاهد به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. اما بیشترین نسبت درآمد کل و نسبت درآمد حاصل از افزایش عملکرد به ازای هر واحد هزینه در ازای مصرف جیبرلیک اسید، در تیمار جیبرلیک اسید 10 میلی‌گرم در لیتر محلول‌پاشی شده در زمان 60 روز قبل از برداشت به‌ترتیب به میزان 43/219 و 49/22 تومان مشاهده شد.